ولی من طور دیگه‏ای فکر می‏کنم. به نظر من، مردم روان‏شناس بالفطره هستند. شاید نتونند بیان کنند که فلان آدم چه‏طور شخصیتی داره ولی توی برخورد‏هاشون با افراد تمام ظرافت‏های برخوردی رو لحاظ می‏کنند. من شخصا حوصله‏ش رو دارم که در مورد ریزه‏کاری‏های رفتاری فکر کنم. مثلا به این که فلان طرز نگاه‏کردن یا راه‏رفتن یا حرکت سر یا ایستادن یا رنگ لباس یا مدل مو یا طریقه‏ی دست‏دادن چه تاثیری روی مخاطب می‏تونه داشته باشه. ولی خیلی‏ها به این چیزا فکر نمی‏کنند، یعنی اصلا حوصله‏ش رو ندارند. با همه‏ی این حرف‏ها بیشتر مردم این چیزها رو درک می‏کنند.

کافیه دو سه بار بی‏مورد بخندی، یا این که موقع صحبت کردن آرامش کامل بدنی نداشته باشی، یا این که موقع نگاه کردن به یک نفر نگاهت رو بدزدی یا این که بدنت رو نسبت به اون شخص، زاویه‏دار نگه داری یا ...، بلافاصله توی ذهن اون بنده‏خدا از جایگاه قبلی‏ت سقوط می‏کنی و اون‏ شخص در تو احساس ضعف می‏کنه و حتا شاید احساس کنه که روحیه بچه‏گانه داری و دیگه نتونه به اندازه‏ی کافی روی تو حساب کنه. و در مقابل، اگه موقع صحبت این‏پا و اون‏پا نشی، نگاهت حرکت سریع نداشته باشه، بدنت موازی بدن اون باشه و سرت بالا باشه و ... و ... مخاطبت به راحتی می‏تونه احساس کنه که با یک آدم بزرگ‏سال طرفه. البته هزار تا عامل دیگه هم هست.

با همه‏ی این حرف‏ها یه بار به خاله‏م گفتم: «نظرت در مورد فلانی (یکی از تازه دامادهای فامیل) چیه؟» گفت: «نمی‏دونم. ولی انگار هنوز یه کمی بچه‏ساله!» و من مطمئنم که خاله‏ی بنده به این‏ چیزها هیچ وقت فکر نمی‏کنه ولی به طور ناخود‏‏آگاه اون‏ها رو درک می‏کنه. اگه من می‏خواستم این حرف رو بشکافم این طور می‏گفتم: «قدرت هم‏کلام شدن با آدم‏های بالای چهل سال رو نداره، قدم‏هاش رو کوتاه بر‏می‏داره، خیلی حرف‏شنوه به این معنا که قبل از درک کردن یک دستور، می‏گه چشم. حرکت گردنش سریعه، موقع خندین دندون‏هاش بیش از اندازه دیده می‏شه، مدام عینکش رو جابه‏جا می‏کنه، بعضی وقت‏ها توی جمع پشت سرش رو می‏خارونه، موقع نشستن روی مبل، خودش رو سفت می‏گیره، ... . این هم از عوارض داستان‏نویسی!

گفتم که! مردم روان‏شناس بالفطره هستند. شما چه جور آدمی هستید؟ به ریزه‏کاری‏های رفتاری خودتون فکر کردین تا حالا؟